معرفی بانو مجتهده امین

وجود بانوان زیادی در طول تاریخ اسلام و خصوصاً عصر حاضر که توانسته اند با طی مراحل علمی و عرفانی به این مهم دست یابند، شاهدی بر این مدعاست.

یکی از بانوانی که توانست با تکیه بر تلاش و پشتکار خود و همچنین توکل بر خداوند متعال در عصر کنونی به مقام مقدس اجتهاد برسد، سیده نصرت بیگم امین اصفهانی است که در سن 43 سالگی اجازه اجتهاد و روایت را از علمای اسلام دریافت کرد.

سیده نصرت بیگم امین در سال 1265 (ه.ش) در یک خانواده مذهبی در شهر اصفهان دیده بر جهان گشود. پدرش محمدعلی امین التجار که از مردان مومن و سخاوتمند دوران بود، فرزندش را در سن چهار سالگی برای یادگیری قرآن و آموزش های مکتبی به مکتبخانه فرستاد.

سیده امین از همان دوران کودکیش به خواندن کتاب عشق می ورزید، اما نه هر کتابی، بلکه کتاب هایی که جنبه معنویتشان زیادتر بود، بیشتر می توانست وي را مجذوب کند. در کودکی مانند همسن و سال های خود اهل تفریح و گردش نبود، بلکه بیشتر شوق تنهایی را داشت تا بتواند گمشده ای را که در وجودش احساس می کرد، بیابد؛ حتی در مجالس عمومی نیز در حال تفکر بسر می برد تا مبادا پا از جاده شریعت بیرون گذارد.

علاقه اش در میان علوم، به خداشناسی و علومی که به شناخت خدا ختم می شد، بیشتر بود و همیشه در طلب حقیقتی پویا بود تا سرانجام تصمیم گرفت زبان عربی را بیاموزد و در سن 12سالگی شروع به آموختن زبان قرآن كرد و این آغاز مسیری بود که او را به گمشده اش راهنمایی می کرد.

سیده نصرت بیگم در سن 15 سالگی ازدواج کرد و مشغول خانه داری و بچه داری شد، اما نه تنها این امر او را در امر تحصیل محدود نساخت، بلکه با ابتکار چنان اوقات خود را تنظیم ساخت که برای انجام تمام امورش وقت کافی داشت.

بانو هرگز از حوادث هراس نداشت و در تک تک امور به خدا توکل می نمود و سعی می کرد تا جوانان را بدون اجبار و با منطق جذب اسلام کند.

بسیاری از سال های زندگی بانو در دوران پهلوی سپری شد؛ یعنی زمانی که بیشترین حملات از سوی حکومت به تمدن اسلام می شد، هنگامی که رضاخان به دنبال ترویج آرمان های اسلام ستیز در بین ایرانیان، تلاش می کرد تا فرهنگ و تمدن اسلام را با اشاعه ناسیونالیسم افراطی تحقیر کند، بانو امین شجاعانه سعی کرد تا هویت اصلی زن ایرانی را به مردم معرفی کند و در همین راستا خودش را بانوی ایرانی لقب داد تا ثابت کند بانوی ایرانی زنی است که با آمدن اسلام به ایران زندگی نوین خودش را شروع كرده است.

البته تلاش های او در این خصوص در عمل هم قابل رویت است؛ چرا که در دهه اول قرن 14 که رضاخان دستور کشف حجاب را پیگیری می کرد بانو امین هوشیارانه به دفاع از معیارهای دینی پرداخت و کتاب روش خوشبختی را نوشت.

بانوی ایرانی که از او به عنوان اولین مجتهده عصر حاضر یاد می شود، پس از آن که صرف، نحو، بلاغت، تفسیر، حدیث، فقه، اصول و فلسفه را آموخت، به مطالعات خود در سطوح عالیه ادامه داد و مدت 20 سال از محضر استاداني چون آیت الله سید علی نجف آبادی، حاج آخوند زفره ای، میرزا علی اصغر شریف و شیخ مرتضی مظاهری کسب علم کرد.

بانو توانست در طول زندگی پربرکتش 9 عنوان کتاب را به رشته تحریر درآورد؛ اولین کتاب بانو «اربعین هاشمیه» نام دارد که در سن 40 سالگی آن را به زبان عربی نگاشت و عظیم ترین کتاب او «مخزن العرفان» است که تفسیری از قرآن مجید در 15 جلد می باشد و بانو توانست آن را در مدت 20سال بنگارد.

پس آن که کتاب اربعین او به حوزه نجف رسید، علمای نجف از آن استقبال کردند و پس از مکاتباتی که با حاجیه خانم امین داشتند درجه اجتهاد را در سن 43 سالگی به او عطا نمودند.

آیت الله حاج شیخ عبد الکریم حائری یزدی، آیت الله سید محمدکاظم شیرازی، آیت الله محمدرضا نجفی و آیت الله ابراهیم حسینی شیرازی استهباناتی از جمله علمایی بودند که به ایشان اجازه اجتهاد و روایت را دادند و خود ایشان نیز بعدها اجازه نقل روایت و اجتهاد را به بزرگانی چون آیت الله مرعشی نجفی، زهیر الحسون و بانو علویه همایونی عطا کرد.

بانو آن چنان به تحصیل علاقه مند بود که حتی مرگ فرزندانش هم نمی توانست او را از مسیر کسب علم منحرف کند تا جایی که گفته اند در جریان جنگ جهانی اول دو فرزند کوچک ایشان در فاصله زمانی چند روز از دنیا رفتند و آیت الله نجف آبادی که آن روزها استاد بانو بود به این مناسبت سه روز کلاس درس را تعطیل نمود و برای تدریس به خانه بانو نرفت، اما روز چهارم بانو امین شخصی را در پی استاد فرستاد و هنگامی که آیت الله نجف آبادی حضور پیدا کرد علت تعطیلی درس را از او جویا شد و گفت: خدا نعمتی را به من داد و خودش هم از من گرفت.

بانوی ایرانی بهترین جهاد برای زنان در عصر حاضر را حفظ پوشش عنوان مي كرد و مبارزه با نفس در مورد زیورآلات و طرز لباس پوشیدن را در درجه اول اهمیت می دانست؛ بانو همواره با نقل قول از عقلا و علما شرافت زن را در عفت و شرافت مرد را در شجاعت می خواند و همیشه از تحصیل زنان حمایت می نمود، اما حفظ نفس و پاسداری از آبروی اسلام را بر زنان واجب می دانست و عقیده داشت پاره کردن حجاب در حقیقت پاره کردن اوراق قرآن است.

بانو همواره به زنان توصیه می کرد تا دو صفت مذموم مکر و حسد را که در زنان بیشتر از مردان است از خود دور کنند.

مجتهده امین پس از سال ها مبارزه و مجاهدت علمی و عرفانی سرانجام در روز دوشنبه، بیست و سوم خرداد ماه سال 1362 (ه.ش) دار فانی را وداع گفت؛ قبر نورانی اين بانوي مجتهده در تخت فولاد شهر اصفهان میزبان زائران اهل دل است.

آثار باقی مانده از بانو سیده نصرت بیگم امین اصفهانی «مخزن العرفان»، «نفحات الرحمانیه»، «سیر و سلوک»، «جامع الشتات»، «اخلاق»، «روش خوشبختی»، «مخزن اللئالی» و «اربعین هاشمیه» است.

اميد كه زنان و بانوان ایرانی سلوک این بزرگوار را الگوی خویش قرار دهند و با حفظ عفت و حجاب خود و همچنین کسب فضایل علمی به مبارزه با شیطان برخیزند.